Rak żołądka

Wiedza o raku
9 marca, 2023
Alivia

Od wielu lat obserwuje się systematyczne zmniejszenie liczby zachorowań na raka żołądka, a Polska jest krajem o średniej zachorowalności na ten nowotwór. Najczęściej jednak rak ten rozpoznawany jest w stadium zaawansowanym, w którym przeprowadzenie operacji prowadzącej do wyleczenia nie jest już możliwe. Wiąże się to z brakiem badań przesiewowych umożliwiających wykrycie nowotworu we wczesnym stadium (w okresie bezobjawowym). Poniżej zbiór najważniejszych informacji na temat tej choroby.

Rak żołądka – co to jest?

Nowotwór żołądka powstaje w tkankach, które wyścielają ten narząd. Około 90% przypadków to gruczolakorak, który wywodzi się z komórek błony śluzowej – odpowiada ona za wytwarzanie oraz uwalnianie śluzu i innych płynów. Pozostałe typy raka to m.in.:

Przygotowaliśmy pakiet benefitów oraz darmowych usług, dzięki którym mierzenie się z rakiem będzie łatwiejsze. Daj nam szansę! Kliknij tutaj i przekonaj się, co możemy dla Ciebie zrobić!

GIST – nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego, które najczęściej występują właśnie w żołądku (ok. 60% przypadków). Rozwijają się z warstwy podścieliskowej.
Chłoniaki – wywodzą się z komórek układu odpornościowego, które znajdują się w ścianie żołądka. W większości są to chłoniaki nie-Hodgkina, czyli nieziarnicze.
Guzy neuroendokrynne – wywodzą się z komórek endokrynnych lub nerwowych. Mogą to być guzy czynne hormonalnie, wydzielające hormony.

Żołądek jest częścią przewodu pokarmowego, znajduje się między przełykiem a dwunastnicą. W jego budowie wyszczególnia się:

odźwiernik,
trzon,
dno,
ujście spustowe.

Narząd ten pełni dwie główne funkcje. Odpowiada za magazynowanie, rozcieranie i mieszanie pokarmu z wydzieliną wytwarzaną przez jego gruczoły, a także za trawienie enzymatyczne. Żołądek wydziela sok żołądkowy z podpuszczką i pepsynogenem (enzymami trawiennymi) oraz eliminujący drobnoustroje kwas solny.

Załóż zbiórkę na 1,5% podatku!

Pokryj koszty leków, badań, prywatnych konsultacji oraz dojazdów. Nie ma żadnego haczyka!

Przyczyny raka żołądka

Wpływ na rozwój choroby mają zarówno czynniki środowiskowe, jak i uwarunkowania genetyczne – przy czym większy udział w procesie powstawania nowotworu mają przeważnie te pierwsze. Do czynników ryzyka raka żołądka należą:

przewlekłe stany zapalne żołądka spowodowane najczęściej przez bakterię Helicobacter pylori. W Polsce, w grupie nosicieli bakterii H. pylori, ryzyko zachorowania na raka żołądka jest nawet 10-krotnie większe w porównaniu z osobami niebędącymi nosicielami,
niewłaściwa dieta: nadmiar soli, niedobór warzyw i owoców, spożywanie dużych ilości produktów wędzonych,
otyłość,
palenie tytoniu,
płeć męska,
wiek: szczyt zachorowań między 50. a 70. rokiem życia,
występowanie gruczolaków żołądka,
choroba Addisona-Biermera – niedokrwistość złośliwa (w związku z zaburzeniami w układzie odpornościowym dochodzi do zaniku błony śluzowej żołądka, co wiąże się ze wzrostem ryzyka zachorowania),
grupa krwi A,
zakażenie wirusem Epstein-Barr,
wcześniejsze operacje żołądka.

Rak żołądka – objawy

Objawy raka żołądka są niecharakterystyczne i mogą być identyczne z tymi, które obserwowane są w innych powszechnych chorobach, takich jak zapalenie błony śluzowej żołądka czy też choroba wrzodowa lub refluksowa. Do najczęstszych objawów raka żołądka należą stały, niepromieniujący ból w nadbrzuszu (70% pacjentów) i ubytek masy ciała, do kacheksji (zespół wyniszczenia nowotworowego) włącznie (50% pacjentów). U ok. 33% pacjentów odnotowuje się dodatni test na krew utajoną w kale, a u ok. 15% smoliste stolce. Do pozostałych objawów raka żołądka należą:

dysfagia (zaburzenie połykania),
szybkie nasycenie się pokarmem,
nudności i wymioty,
wyczuwalny palpacyjnie guz (w zaawansowanym stadium).

Występowanie któregokolwiek z objawów wymaga konsultacji lekarskiej, a pierwszym krokiem w wyjaśnieniu przyczyny dolegliwości powinno być zebranie wywiadu i zbadanie pacjenta.

Chorujesz na raka i potrzebujesz środków na leczenie? A może szukasz porady dietetyka lub konsultacji z psychologiem? Mamy to, czego potrzebują pacjenci. Pozwól sobie pomóc! Kliknij i poznaj nasze możliwości!

Diagnostyka raka żołądka

Jednym z podstawowych badań pomocnych w rozpoznaniu nowotworu żołądka jest gastroskopia. Pozwala na ocenę narządu, a także pobranie wycinków. W kontekście diagnostyki tej choroby mówi się też o badaniu radiologicznym górnego odcinka przewodu pokarmowego wraz z użyciem kontrastu. Polega na wykonaniu serii zdjęć RTG. Jednak jest to badanie przeprowadzane rzadko ze względu na mniejszą niż gastroskopia czułość w wykryciu wczesnych zmian oraz brak możliwości pobrania wycinków.

W diagnostyce raka żołądka wykorzystywane są również tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny i badanie PET (pozytonowa tomografia emisyjna). W sytuacji, gdy nie jest możliwe rozpoznanie nowotworu z wykorzystaniem gastroskopii, przeprowadzana jest zwiadowcza laparotomia, czyli otworzenie jamy brzusznej i wykonanie operacji. Ona także daje możliwość pobrania materiału do badań histopatologicznych.

Metody leczenia

We wczesnym stadium rozwoju rak żołądka może być leczony z wykorzystaniem metody endoskopowej. Jednak tego typu zabiegi wykonuje się rzadko, tylko w określonej grupie pacjentów – nowotwór musi m.in. być pozbawiony owrzodzenia i mieć odpowiednią wielkość (średnicę do 2 cm).

W pozostałych przypadkach pozostaje gastrektomia, czyli operacja usunięcia żołądka lub jego części, a także okolicznych węzłów chłonnych. Zdarza się, że lekarze dokonują też resekcji innych narządów, np. śledziony czy trzustki – w sytuacji, gdy rozprzestrzeniły się do nich komórki nowotworowe, a stan chorego pozwala na ich usunięcie. Gdy jedynym rozwiązaniem jest gastrektomia totalna (wycięcie żołądka w całości), wówczas przełyk łączony jest z jelitem cienkim. Tworzona jest tzw. kieszeń, która odpowiada za magazynowanie pokarmu, zanim trafi do dalszych odcinków układu pokarmowego.

Zastosowanie znajdują ponadto radioterapia i chemioterapia – po operacji lub przed nią, aby zmniejszyć masę guza. Kiedy choroba jest w bardzo zaawansowanym stadium i całkowite usunięcie nowotworu nie jest możliwe, przeprowadza się chirurgiczne leczenie paliatywne. Polega ono na połączeniu zdrowej części żołądka z jelitem cienkim, tak aby zapewnić swobodne przechodzenie pokarmu. Uzupełnieniem może być chemioterapia lub radioterapia paliatywna, mające na celu poprawę jakości życia i zapobieganie ewentualnym powikłaniom nowotworu jak niedrożność bądź krwawienie.

Rak żołądka – rokowania

Najlepsze rokowania towarzyszą nowotworom żołądka na wczesnych etapach rozwoju, kiedy naciek guza ograniczony jest do błony śluzowej lub podśluzowej tego narządu. Szacuje się, że nawet 80-90% pacjentów po operacji ma szansę na 5-letnie przeżycie. Jednak jak pokazują dane, stosunkowo niewiele osób jest diagnozowanych w początkowym stadium raka żołądka. U znacznej części pacjentów choroba jest rozpoznawana w momencie, gdy guz jest już bardzo duży – okres 5 lat przy bardzo zaawansowanym nowotworze z przerzutami przeżywa jedynie ok. 5% chorych.

Liczby to jednak nie wszystko. Postępy w medycynie dają możliwość podejmowania skutecznej walki z rakiem żołądka, także przy jego nawrocie. Jest wiele przypadków, kiedy pacjenci, którym nie towarzyszyły dobre rokowania, przeżywają okres nie kilku, ale nawet kilkunastu lat.

Autor: Fundacja Onkologiczna – Alivia

Źródła: